Svetski dan(i) poezije 2024: Jedni (o) drugima

Svetski dan poezije proglasio je UNESKO 1999. godine, a Kulturni centar Beograda je dve godine kasnije, u saradnji sa pesnikinjom Dubravkom Đurić – oslanjajući se na sopstvenu i ukupnu tradiciju organizacije pesničkih programa u Beogradu – započeo manifestaciju posvećenu savremenoj poeziji koja je vrlo brzo prerasla u međunarodni pesnički festival, koji se organizuje svake godine, 21. marta. Na njemu su do sada u Srbiji, u Kulturnom centru Beograda, ali i u brojnim partnerskim institucijama, gostovali autori i autorke poput Adama Zagajevskog, Eve Lipske, Amira Ora, Uvea Kolbea, Ane Blandijane, Valerija Magrelija, Aleša Debeljaka, Džeroma Rotenberga, te Radmile Lazić, Zvonka Karanovića, Ane Ristović, Milene Marković, Danice Vukićević, Petra Matovića, Dragane Mladenović, Duška Novakovića, Nenada Miloševića i mnogih drugih. Mnogi pesnici, prevodioci i kritičari kroz godine takođe su učestvovali u debatnom programu, dok je ovaj festival kontinuirano bio posvećen i afirmaciji mladih autora i autorki kroz njihovo aktivno učešće u programima.

Svake godine, festival nosi novi tematski predznak; u ovogodišnjoj notaciji i sa željom da se istakne diskurzivno svojstvo poezije – njena nematerijalna razmenska vrednost – Svetski dan(i) poezije realizuju se pod motom Jedni (o) drugima.

Sa željom da se razmena i saopštavanje poetskog sadržaja – bez obzira na to dolazi li u vidu međupoetičkih, transnacionalnih, transgeneracijskih itd. prožimanja, ostvaruje li se u dijaloškim susretima ili (javnim) čitanjima – istaknu nezavisno od sve češće tržišno upravljane ekonomije pažnje u medijasferi, ovogodišnje – Svetsk(e) dan(e) poezije čine priređivanja osnovnih oblika susreta: javnih čitanja, nemoderiranih razgovora između autora, i otvaranje ka susednoj, velikoj i recepcijski nedovoljno približenoj mađarskoj pesničkoj tradiciji.

Jedni (o) drugima računa na razmenu bliskosti i razmenu razlika, sasvim jednostavno stoji u zaključnom delu osvrta na najmlađu mađarsku liriku Bajkoviti pejzaži traume Rolanda Orčika, jednog od gostiju festivala: „Razlike mogu prouzrokovati odstupanje, ali isto tako mogu biti i inspirativne” (Agon br. 26, jan–feb–mart 2014).

Sadržaji iz ovogodišnjeg programa biće preneti u digitalnu publikaciju koja će uključiti poeziju, mikroeseje, fragmente, fotodokumentaciju, transkribovan izbor iz govornih programa i osvrte publike.

—————————————————

Ulaz na sve programe je slobodan.

Urednici i koordinatori festivalskih dana: Jelena Nidžović i Marko Čudić

Preuzmite BIOGRAFIJE UČESNIKA.

Program i sadržaj manifestacije dostupan je i na YouTube kanalu Kulturnog centra Beograda, te na Facebook stranici, dok objave, najave i vesti vezane za sam događaj možete pratiti na zvaničnoj internet stranici i Instagram profilu.

Program se realizuje uz podršku Grada Beograda-Sekretarijata za kulturu, Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije, Odeljenja za kulturu ambasade Mađarske Kolegijum Hungarikum, saradnika sa Katedre za hungarologiju Filološkog fakulteta UB, autorki, autora.

—————————————————

PROGRAM

▶ ČETVRTAK, 21. MART
Galerija Artget / Linija 7 · Blok 45 – Ustanička

12.00 – Mađarska poezija u fokusu: klasici mađarske poezije u gradskom prevozu

Početak tronedeljnog putovanja prevoda i prepeva deset najpoznatijih pesama mađarske književnosti. Poezija Šandora Petefija, Endrea Adija, Đule Juhasa, Arpada Tota, Friđeša Karintija, Atile Jožefa i Mikloša Radnotija u izboru dr Marka Čudića biće istaknuta na panelima u vozilima javnog gradskog prevoza sve do 11. aprila, Dana mađarske poezije, a putnici će u jednom od najvažnijih zajedničkih prostora u urbanim sredinama – javnom prevozu – biti u prilici da preduzmu i sasvim jedinstveno čitalačko putovanje u susednu kulturu.

Realizacija: Odeljenje za kulturu ambasade Mađarske Kolegijum Hungarikum

18.30 – Šta (ne) znamo o savremenoj mađarskoj poeziji? (panel)

Kako pesnici i pesnikinje mađarskog jezika „prevode“ pesničku tradiciju na individualni jezik? Kako savremena mađarska poezija zahvata iskustva intimnosti, društvenosti, banalnosti, brutalnosti? Kako u jeziku poezije prilaze psihogeografiji Vojvodine? Koliki i kakav značaj pesnička reč ima u savremenim kulturnim i društvenim paradigmama Mađarske?

Arpad Kolar, Roland Orčik, Ana Terek, Marija Šimoković, Sandra Buljanović Simonović; moderira: Marko Čudić

Jezik: srpski, mađarski

19.30 – Mađarska poezija u fokusu (čitanje poezije)

Javna čitanja poezije su prilika da se pesnički tekst izrazi i primi u posebnom razmenskom odnosu: poverena glasu, poezija – čak i ona koja je nastala na jeziku koji ne razumemo – podešena prema afektivnim, prozodijskim i kontekstualnim svojstvima usmenosti, posreduje i prenosi nemalo od svoje autentične namere.

Arpad Kolar, Roland Orčik, Ana Terek, Marija Šimoković, Sandra Buljanović Simonović, Marko Čudić

Jezik: srpski, mađarski

 

▶ PETAK, 22. MART
Galerija Artget

18.30 –20.00 Pesnici (o) pesnicima

Pesnici (o) pesnicima je kratki format govornog programa u okviru kojeg gostujući pesnici i pesnikinje u razgovoru predstavljaju svoje nove knjige.

18.30 – razgovor Petra Miloradovića i Bojana Markovića

19.00 – razgovor Tijane Savatić i Irene Plaović

20.00 – Jedni (o) drugima (čitanje poezije)

Završno čitanje poezije zajedno donose pesnici i pesnikinje značajno različitih poetičnih usmerenja i osećajnih registara. Neujednačen, sinusoidni ritam kojim se smenjuju figure zvuka ali i smisaoni stavovi i značenjske zalihe, nehijerarhijski i generacijski raznorodan izbor i sled glasova predlažu jedan od načina da se danas, kada je posredovanje i vrednovanje pesničkog stvaralaštva dominantno obeleženo neoliberalnom dinamizacijom književnog života, iz pojmovnog okvira književne scene iskorači ka mogućnosti razmene u književnom polju.

Učestvuju: Ana Ristović, Bojan Marković, Dejan Matić, Dragica Stojanović, Dunja Ožegović, Irena Plaović, Marija Dragnić, Petar Miloradović, Slobodan Ivanović, Tijana Savatić

—————————————————

„Svetski dan poezije, koji se svake godine obeležava 21. marta, slavi jedan od najdragocenijih oblika kulturnog i jezičkog izraza i identiteta čovečanstva. Tokom čitave istorije, u svim kulturama i na svim kontinentima, poezija se obraća svima nama i našim zajedničkim vrednostima, preobražavajući najjednostavnije pesme u moćan podsticaj dijalogu i miru.

Svetski dan poezije prilika je da se oda počast pesnicima, da se ožive usmene tradicije čitanja poezije, da se podstakne čitanje, pisanje i podučavanje poezije, da se neguje stapanje poezije s drugim umetnostima, kao što su pozorište, ples, muzika i slikarstvo, i da se poveća vidljivost poezije u medijima. Sve dok poezija spaja ljude na svim kontinentima, pozivamo sve da nam se pridruže.”

Ujedinjene nacije