Roditelji, fotografije Kolina Greja (V. Britanija)

Kolin Grej predstavlja obiman ciklus posvećen njegovim roditeljima, koji su, sa ljubavlju, odgajali porodicu, radili, zabavljali se i starili uz uvek prisutne elemente humora i humanosti

RODITELJI

Kolin Grej je počeo da fotografiše svoje roditelje kada je imao pet godina. Tokom porodičnih proslava, letovanja, i u posebnim prilikama, Greju je bilo dozvoljeno da slika samo po jednu fotografiju u svakoj pojedinačnoj rolni filma. U naredne tri decenije ova kolekcija fotografija je prerasla u obiman ciklus posvećen njegovim roditeljima, koji su, sa ljubavlju, odgajali porodicu, radili, zabavljali se i starili.

Kolinov ciklus fotografija pod radnim naslovom Roditelji, koji je počeo da radi 1980. godine, jeste proistekao iz njegovog odnosa sa roditeljima i njihovog zajedničkog života. Mnoge fotografije iz ovog ciklusa zasnovane su na “insceniranom” sećanju, na fragmentima mašte koji su protkani dogadjajima iz svakodnevice porodičnog života, i na posmatranju roditeljskih rituala, kao i neizbežnog procesa starenja. Na Kolinovim fotografijama se kombinuju teme individualnog i porodičnog identiteta, radosti življenja i fizičke realnosti starenja, koja nam je, u isto vreme, i bliska i strana. On je mađioničar koji transformiše svakodnevni, poznati, ozbiljni materijal, u nešto novo, maštovito, ambivalentno, istovremeno i smešno i tužno, a to sasvim lagano prodire u dubine psihe. Emocionalno, fotografije se kreću u rasponu od laganih i zabavnih, do egzistencijalnih i preispitujućih. Autor ovih fotografija ne nudi gledaocima utehu, dok prate proces starenja njegovih roditelja. Uvek prisutni elementi humora i humanosti prožimaju njegove fotografije. On nam nudi višeslojne portrete koji su smeša, na kojima, sasvim nenamerno, možemo otkriti sebe i ono što nas, najverovatnije, čeka.

U bolesti i u zdravlju (“In Sickness and in Health”) je poslednja faza ciklusa Roditelji. Ova serija fotografija, započeta 2000. godine, dokumentarno prati pogoršanje zdravlja Kolinovih roditelja, i završava se smrću njegove majke Irene. U ovoj etapi starenja, posete bolnici i crkvi su postale učestale, bolesti su postale akutne, i kombinacije prepisanih lekova sve kompleksnije. Dok se njegov otac borio sa novom ulogom staratelja i kućnog bolničara, Kolin je otkrio da mu fotografija pomaže da pomoću nje protumači nezaustavljivi proces starenja i tragični gubitak majke.

Su Stjuard, pisac i kritičar londonskog Evening Standard-a i BBC-Radio 2 Arts magazine-a je, o izložbi fotografija U bolesti i u zdravlju (“In Sickness and in Health”), rekla:

Fotografski ciklus koji je počeo 1980. godine razigranim roditeljskim ‘igricama’ polako se menjao u toku jedne decenije, uporedo sa promenama u njihovim životima i zdravlju, a to je dovelo do promene u načinu fotografisanja. Počevši od svetlih, živopisnih, delimično kinematografskih kompozicija i portreta iz ranijih faza ciklusa, Kolin je nastavio tako što je koristio mirnije tonove i uzdržanija zapažanja u kasnijim fotografskim zapisima. ‘Mrtve prirode’, na kojima su sačuvana delimična sećanja, nastavljaju se serijom fotografija koje dokumentuju bolničke posete, prikazuju bolničku odeću, fizičke promene i promene u enterijeru – od kuće do bolničke sobe. Ova serija je za kulminaciju imala oštre crno-bele fotografije rendgenskih snimaka i snimaka urađenih pomoću magnetne rezonance, a oni su istraživali nepoznate unutrašnje pejzaže, od misterija organizma, pa do tajne ženske tašne i kutija sa tabletama. Sve nas ovo zajedno podseća da i tada, pre dve decenije, ovakvo javno izlaganje privatnog života jeste bilo potpuno novo i neuobičajeno.

Kolinove fotografije su obojene toplinom ljubavi i vezanošću za roditelje. Pomoću fotografije je on prikazao fizičku realnost starenja, ali je, u isto vreme, i sačuvao dostojanstvo i “lepotu” u završnom i teškom činu – smrti njegove majke. I, na kraju, posle konačne zabeleške o njenom životu, Kolin je nastavio da fotografiše svoga oca i njegovo doživljavanje usamljenosti, zbunjenosti i “magle” koja prati osećaj gubitka voljene osobe.

Kolin Grej je, na svojim fotografijama, dokumentovao živote svojih roditelja tokom mnogih godina, i dramatične promene zahvaljujući kojima se radost življenja postepeno povlačila iz njihovih života, kao more za vreme oseke. I, kao što je Kolin rekao u uvodu svoje knjige In Sickness and in Health: Gledajući sebe u ogledalu, ja vidim odbljesak lica svoga oca. Kroz taj odbljesak istovremeno vidim njegovu prošlost i svoju budućnost. Taj opažaj je zanimljiv i prilično zastrašujući.