Dva programska bloka KCB-a na Festivalu vizuelne umetnosti i filma Lovely Days u Bolu na Braču (Hrvatska), od 12. do 15. avgusta
Festival vizuelne umetnosti i filma Lovely Days održava se i ove godine u Bolu na Braču, jedanaesti put zaredom, od 12. do 15. avgusta, a prema ideji vizuelne umetnice Renate Poljak koja je ujedno i direktorka i osnivačica festivala. Ovo letnje umetničko događanje u Bolu već godinama dovodi važna imena domaće i internacionalne umetničke scene, uz upoznavanje s radovima. Ove godine nas očekuju razgovori i druženja s umetnicima u izuzetnom ambijentu Bola u kojem sinergija s prostorom na poseban način doprinosi ovom događanju.
Festival otvara samostalna izložba Igora Grubića, a tokom programa biće prikazani i radovi umetnice Neli Ružić, koja bi tokom 2023. trebalo da ima izložbu u galeriji Podroom Kulturnog centra Beograda.
(iz najave festivala)
Dva programska bloka od kojih je jedan posvećen uvidu u malo širi opus jedne umetnice, a drugi izboru radova iz Kolekcije Oktoabrski salon priredila je kustoskinja Zorana Đaković Minniti, koja radi kao programska direktorka u Kulturnom centru Beograda, gde dugi niz godina obavlja i poslove koordinacije međunarodne saradnje i uređivanja programa galerije Podroom u čijem fokusu su pokretne slike i multimedijalne instalacije.
Prvi blok posvećen je opusu umetnice Katarine Zdjelar, čiji rad odlikuje kako teorijsko tako i praktično istraživanje zvuka, posebno glasa, analiza političkih i socijalnih dimenzija muzičkog sveta, refleksije različitih identiteta u različitim kontekstima.
U drugom bloku biće prikazana tri rada autora različitih generacija – Želimir Žilnik, Oliver Resler i grupa Škart, čiji radovi aktualizuju pitanja odnosa društva prema različitim procesima trasformacije i trancizije postsocijalističih država.
Veći deo ovih radova deo je Kolekcije Oktobarski salon, koja postoji od 2012. godine, a o kojoj brine Kulturni centar Beograda. Hvala Katarini Zdjelar i grupi Škart koji su ustupili za prikazivanje radove koji nisu deo pomenute Kolekcije.
O Kolekciji Oktobarski salon – https://www.oktobarskisalon.org/sr/o-kolekciji/
Program festivala obuhvata četiri dana emitovanja video-radova.
12. avgust: Otvaranje uz radove Igora Grubića
13. avgust: Katarina Zdjelar: istraživanja zvuka i glasa
14. avgust: Filmovi Neli Ružić
15. avgust: Kraj festivala uz filmove Želimira Žilnika, Olivera Reslera i grupe Škart
Pokrovitelji festivala: REA, Association for Contemporary Artistic and Architectural Productions / Hrvatski audiovizualni centar / Bolsko lito, Bol Summer Festival
Partner festivalskog programa: Kulturni centar Beograda
Podrška realizaciji festivalskog programa: Grad Beograd – Sekretarijat za kulturu
Svi programi su besplatni, početak u 22 sata
https://lovelydaysbol.com/2022/index.html
◼︎ ◼︎
Ukratko o filmovima u izboru Zorane Đaković Minniti na festivalu FILMS LIKE NO OTHER aka LOVELY DAYS
BLOK 1
▶ „Schoum”, 7′, 2009.
Video-rad dokumentuje pokušaj dešifrovanja stihova mega-hita osamdesetih Shout britanskog benda Tears for Fears od strane onih koji ne razumeju engleski jezik. Dva muškarca fonetski transkribuju ono što čuju, na osnovu sopstvenog rečnika i sposobnosti da glasno tumače nepoznato, stvarajući nešto svoje što se nalazi između nepoznatog i poznatog.
▶ „My Lifetime (Malaika)”, 5’37“, 2012.
Rad prikazuje nacionalni simfonijski orkestar Gane snimljen tokom 2011/2012. godine u Nacionalnom pozorištu u Akri. Muzičari sviraju Malaika, prvobitno veselu i osnažujuću postkolonijalnu kompoziciju koju su izvodili Miriam Makeba, Hari Belafonte, Boni M i drugi. Orkestar je osnovao predsednik Kvame Nkrumah, krajem pedesetih godina kada je Gana postala prva država na Afričkom kontinentu koja se oslobodila kolonijalne vlasti. U isprekidanim zvucima muzike i slikama preumornih muzičara samo naslućujemo događaje i promene koje su se mogle desiti u međuvremenu, a scena na kojoj nastupaju kao da postaje neodlučna čekaonica za neku odloženu ili suspendovanu budućnost.
▶ „ AAA(Mein Hertz).” 4’30“, 2016.
Rad je snimljen u jednom kadru i prikazuje mladu ženu koja istovremeno izvodi četiri kompozicije. Dok čuva originali stil, tempo i ritam pojedinačnih dela ostaje u ključu različitih muzičkih komada, Tišina, mizika, zvuk i reči izmenjuju se i sudaraju. Lice protagonistkinje i vokalni akordi služe kao bojno polje za brzi prelaz između različitih numera. U njenom pevanju radi se o načinu savladavanja raskoraka između numera i o tačnosti – istorijskoj, stilskoj i lingvističkoj različitih kompozicija.
Katarina Zdjelar odrasla je u Beogradu, a trenutno živi u Roterdamu. Njen rad uglavnom je predstavljen u medijima pokretnih slika i instalacija, dok su središnje teme njenih teorijskih i praktičnih umetničkih interesovanja glas, muzika, zvuk i jezik. U poslednje vreme bavi se potencijalima i nasleđima pacifističkih proto-feminističkih praksi, uključujući Kathe Kollwityz i Dore Hoyer. Zdjelar je diplomirala na Univerzitetu umetnosti u Beogradu, zvanje Master lepih umetnosti studije stekla je na Institutu Pit Cvart u Roterdamu a završila je i dvogodišnji rezidencijalni program u Rajsakademi u Amsterdamu. Predstavljala je Srbiju na 53. Venecijanskom bijenalu, kao i na brojnim samostalnim i grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Dobitnica je prestižnih nagrada, od kojih su najnovije nagrada MMSU, nagrada Zagrebačkog salona 2019. i Dolf Henkes 2017. Katarina Zdjelar je i edukator i tutor u Institutu Pit Cvart (MA lepih umetnosti), WdKA Roterdam i na Master umetinčkim istraživačkim studijama na Kraljevskoj umetničkoj akademiji u Hagu.
▶ Igor Grubić, „Individualni kolektivizam”, TV portret Katarine Zdjelar, 5’51“, 2009.
Produkcija 50. Oktobarski salon, 2009.
Osnovna ideja bila je da se publici približi savremena umetnost. U formi TV portreta u kojima umetnici na jednostavan način govore o svom radu, Igor Grubić je nastojao ukazati da je njihov rad itekako životan i blizak svakodnevnim problemima i temama s kojima se susreće i bavi svako od nas. Naziv Individualni kolektivizam ukazuje na pojednica koji je upućuje na drugoga koji promišlja svoju zajednicu, društvo.
BLOK 2
▶ Želimir Žilnik, „Dosije: Stečajna masa”, digitalizovna verzija TV serijala, 1, epizoda, 27’14“, 2008.
Playground produkcija dokumetarnim serijalom komplementira priču o neuspeloj privatizaciji dve zrenjaninske kompanije kroz primere INOVOZA i BEKA. Kombinacijom dokumentarnih snimaka radničkog protesta, video-arhive i izjava eksperata iz različitih društvenih oblasti poput – ekonomije (ekonomisti i ekonomski medijski analitičari), radničkih prava (predstavnici sindikata, pravni stručnjaci, psiholozi rada) i predstavnika državnih organa i institucija nadležnih za proces privatizacije, borbu protiv kriminala i korupcije, pokretanje socijalnog dijaloga – pokušavamo doći do odgovora na pitanje – zbog čega se o položaju i pravima radnika uglavnom ćuti?
Želimir Žilnik (1942, Niš, Jugoslavija) je filmski umetnik iz Novog Sada u Srbiji. Snimio je preko 50 igranih i kratkometražnih filmova, koji su predstavljeni na međunarodnim festivalima u Berlinu, Torontu, Roterdamu, Moskvi i Oberhauzenu. Od kraja šezdesetih godina dvadesetog veka, društveno angažovani filmovi su mu u bivšoj Jugoslaviji doneli velika priznanja, ali isto tako i cenzuru tokom sedamdesetih i devedesetih, zbog nedvosmislene kritike državnog aparata. Nit koja se provlači kroz čitav njegov opus jeste moć opservacije i proizvodnje snažnih i uticajnih narativa na osnovu života običnih ljudi.
Nedavno je Žilnik imao velike retrospektive karijere u galeriji Kunsthale u Beču (2020/21), Centru Pompidu u Parizu (2019), Sinemateci u Argentini (2018), na međunarodnom filmskom festivalu u Mar del Plati (2017), u Antologiji filmskih arhiva u Njujorku i Harvardskoj filmskoj arhivi (2017), itd.
▶ Škart, Akcija „NAZAD”, 5’22“, 2006–2008.
Akciju «Nazad» je prvi put izveo hor Horkeškart, 9. juna 2006. godine. Cilj akcije je da se otpeva pesma «Nazad» ispred institucija koje su najodgovornije za porast nacionalizma, raspad SFRJ i građanske ratove 90-ih u Jugoslaviji.
Te institucije su (po redosledu u filmu): Rektorat Univerziteta u Beogradu, SANU (Srpska akademija nauka i umetnosti), SPC (patrijaršija srpske pravoslavne crkve) Vrhovni sud i Vlada R. Srbije.
Drugu akciju «Nazad» je izveo hor Proba, na poziv Žena u crnom, a u okviru akcije Koalicije za sekularnu državu, 10. decembra 2007. godine na Trgu republike u Beogradu, u sklopu obeležavanja dana ljudskih prava.
Škart (rejects/ausschus/scarto) grupa nastala je 1990. godine u grafičkom ateljeu Arhitektonskog fakulteta u Beogradu. Pokušajima da kroz greške dođe do novih vrednosti, kolektiv, uz brojne saradnike, koristi forme poezije, crteža, grafičkog dizajna, izdavaštva, performansa, alternativne edukacije i društvenog aktivizma.
▶ Oliver Ressler, „Socialism Failed, Capitalism is Bankrupt, What Comes Next?”, 19’37“, 2010.
U ovom video-radu Resler se fokusira na političku i ekonomsku situaciju u Republici Jermeniji, jednoj od država naslednica Sovjetskog Saveza. Film je snimljen u leto 2010. godine na najvećem jerevanskom bazaru pod nazivom „Bangladeš”. Svakoga dana više od hiljadu ljudi pokušava da preživi radeći kao prodavci na bazaru „Bangladeš” gde ne zarađuju više od 100 do 250 evra mesečno. U video-radu oni govore kako su preživljavali tokom kriza u postsocijalističkoj državi koja je zatvorila većinu fabrika iz sovjetske ere i uništila mreže socijalne sigurnosti.
Oliver Resler (Knitefeld, Austrija) je umetnik i reditelj. Njegove umetničke instalacije, intervencije u javnom prostoru i filmovi pokreću pitanja koja se odnose na ekonomiju, demokratiju, globalno zagrevanje, oblike otpora i alternativni način života. Učestvovao je na preko 350 grupnih izložbi širom sveta. Autor je 30 filmova koji su prikazivani na brojim događajima, umetničkim institucijama i festivalima. Živi i radi u Beču.
Prevod sa engleskog: Vesna Strika