Iza mora: Siniša Ilić
HDLU DU, Galerija FLORA, Dubrovnik
Florin dom, Šetalište kralja Zvonimira 32, Dubrovnik
GALERIJA FLORA
25. 5. – 3. 6. 2024.
Iza mora: Siniša Ilić
Medijateka
Na mala vrata: Mia Ćuk, Dubravka Sekulić, Darinka Pop Mitić
Kustoskinja: Zorana Đaković Minniti
Uz radove Siniše Ilića Orijentacija u 100 revolucija i Oseka, priređen je i razgovor o Oktobarskom salonu, i izloženi radovi Odeljenje povremenosti, Mije Ćuk, Stara frajla Dubravke Sekulić, Edukativni mural o malo poznatoj istoriji slikarstva Darinke Pop Mitić iz Kolekcije „Oktobarski salon“. Takođe, na izložbi je prikazano i ponešto od arhivskog materijala povezanog s pomenutom važnom beogradskom manifestacijom likovnih umetnosti.
Izložba i program u galeriji Flora pripadaju kustosko-umetničkom istraživanju Kolekcija decenija, započetom 2017. godine, koje je svoje prvo izdanje imalo u prostoru za savremenu umetnost Apoteka u Vodnjanu. Saradnja između umetnika Siniše Ilića i kustoskinje Zorane Đaković Minniti razvijala se pre svega u odnosu na umetničke radove iz Kolekcije „Oktobarski salon“ i one koji gravitiraju samoj izložbi Oktobarskog salona. Ovo je bio jedan od načina na koji smo akumulirali iskustva umetničkih i kustoskih pozicija koja se dotiču pitanja kolekcioniranja, institucionalnih praksi, „izlaganja“ kao i niza međuodnosa u privremenim okolinama izložbi/galerijskih prostora/razgovora/vođenja i drugih oblika saradnji.
Kontekst Florinog doma, mesta i prostora savremene likovne umetnosti koji to postaje zahvaljujući gestu jedne umetnice – Flore Jakšić – i činjenici da to i ostaje isključivo kroz zajedničko zalaganje umetnika danas, podstaklo nas je da razmišljamo o odnosu dve celine unutar ove izložbe.
…
Iza mora prikazuje radove Siniše Ilića, izvedene u eksterijerima, čime se osim ostalog skreće pažnja na neophodnost i važnost paralelnog delovanja, ne samo onog vezanog za enterijer, dom, instituciju, već i onog, možda ključnijeg, koje se dešava napolju u prostoru.
Prvi rad pod nazivom Oseka, performans/akcija izvedena 2022, tekstilna je slika i njene izvedbene iteracije u videu predstavljaju slojeve refleksije o geopolitičkom položaju Sredozemnog mora ne samo kao kolevke civilizacije, već i puteva ljudi, koji pokušavaju da pređu plavu granicu Tvrđave Evropa, u uslovima opasnim po život kao neophodna radna snaga. Tekstil ima za cilj da inicira kolektivnu predstavu, „prelivanje“, pokrivanje i „gutanje“ kako bi se stvorio kratak doživljaj preopterećenja, (ne)vidljivosti i dezorijentacije u prostoru, suočavanja sa talasastim materijalom koji nakon kretanja beži i teško se može obuzdati.
Drugi rad, Orijentacija u 100 revolucija, performans/akcija iz 2020. godine, predstavlja još jednu sliku na tekstilu površine sto kvadratnih metara. Slika je apstraktna, dekonstruisana mapa sveta. Narativ slike i njene umetničke reference ispituju odnos slike i teksta, to jest način na koji se apstraktna slika dodatno obeležava, a zatim čita drugim sistemima znakova i znanja, konkretno tekstom i istorijom. Slika je nastala kao deo istoimene izvedbene akcije, u kojoj funkcioniše kao performativni objekat, na tankoj liniji između pokretača izvođačke aktivnosti i ‘prevelikog rekvizita’, a čiji potencijal leži u sposobnosti da se zajedničkim delovanjem publike pokriju svi ostali objekti u prostoru izvođenja. Ova radnja izvođenja može se dalje tumačiti u okviru dva tekstualna priloga; hronološko-geografsko-istorijski spisak revolucija i društvenih nemira koji su se dogodili u proteklih stotinu godina i kroz odlomak iz romana Pesma Oskara Daviča u kojem navodi različite grupe, identitete i entitete čije su reči i postupci neophodni da bi došlo do pobune.
Oba performativna videa istražuju upotrebu prevelikog tekstila kao objekta za sliku i performans. Tekstil migrira sa izloga na zidovima i podovima galerije u interaktivni element u prostoru koji dele izvođači i publika. Koncept ovih dela jeste da evociraju spontane ili planirane akcije unutar zajedničkog prostora koji mogu biti neizvesni ili strukturisani, uključujući planirane akcije ili koreografisane pokrete. Prisustvo i kretanje tekstila/slika unutar prostora za izvođenje može izazvati osećaj preplavljenosti ili obavijenosti vizuelnim i taktilnim elementima, čime se poboljšava celokupno multisenzorno iskustvo i za izvođače i za članove publike.
Drugu celinu čini program Na mala vrata, u okviru kojeg su u Medijateci predstavljeni radovi Mije Ćuk, Dubravke Sekulić i Darinke Pop Mitić. Ako izložbama, kolekcijama, arhivskom materijalu i saradnjama pristupimo kao izvorima znanja koji utiču na nove procese učenja i podstiču ih, a plod su udruženog rada, onda je ovaj kombinovani program koji se sastoji iz razgovora, predavanja i izložbe, pokušaj zamišljanja otvorene učionice o istorijatu jedne manifestacije – u ovom slučaju Oktobarskog salona i njenog odnosa sa zajednicom. Ideja je da se u neposrednom razgovoru sa publikom i zajedničkim slušanjem i gledanjem tri umetnička rada iz Kolekcije „Oktobarski salon“ prodre dublje u moguće problematike i entuzijazam jedne izložbe.
Zadatak Oktobarskog salona bio je da svake godine o godišnjici oslobođenja Beograda priređuje izložbu reprezentativnih ostvarenja savremene srpske likovne umetnosti. Prvi Oktobarski salon održan je u Umetničkom paviljonu u Masarikovoj ulici, privremeno izgrađenom objektu koji je funkcionisao do 1974. godine. Od tada Oktobarski salon menja prostore u kojima se održava.
Tri izabrana rada pripadaju relativno recentnoj istoriji, koja se odnosi na period od poslednjih petnaest godina, tokom kojih su se ideologije, arhitektura i duh komešali i menjali. Garaža, Beogradska zadruga i Biblioteka tako postaju glavni likovi u ovoj postavci i razgovoru te simbolička mesta mogućih istina i dokazi promena.
Zvučna instalacija „Odeljenje povremenosti“ umetnice Mije Ćuk kreirana je 2022. godine za prostor Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“ u Beogradu, a potrebe 59. Oktobarskog salona. Glas umetnice vodi posetioce kroz intimni prostor čitalaštva i zamršeni sistem bibliotečkog kataloga. S druge strane, Stara frajla iz 2013. preko izmišljene priče o jednoj zgradi govori o nama, našim borbama, strahovima. Edukativni mural o malo poznatoj istoriji slikarstva Darinke Pop Mitić iz 2009. na temeljima alternativne istorije nudi prolaz ka drugoj prošlosti. U originalnom obliku rad se sastojao od serije od šest murala koji su bili naslikani na šestom spratu garaže u Masarikovoj ulici, na mestu gde je davne 1960. bio održan prvi Oktobarski salon. Ovi murali su predstavljali (ne)realizovane slike poznatih domaćih umetnika s jasnim političkim konotacijama povezanim za vreme i mesto njihovog (navodnog) postojanja.
Zorana Đaković Minniti i Siniša Ilić
Program
25. 5. 2024.
Razgovor i postavka u Medijateci galerije Flora
Umetnici: Mia Ćuk, Dubravka Sekulić, Darinka Pop Mitić i deo arhivskog materijala o prvoj i još nekim izložbama Oktobarskog salona
Razgovor vode: Zorana Đaković Minniti i Siniša Ilić