50.OS: Okolnost

Galerije Kulturnog centra Beograda, Muzej 25.maj, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Kunsthistorishes Mausoleum, Garaža u Masarikovoj

Fokus ovogodišnje selekcije je na projektima koji tematizuju i problematizuju širok spektar pitanja od sistemskog značaja za društvo i umetnost, te ne izražavaju samo „bavljenje“ umetnika tim pitanjima već su neposredne intervencije u poimanju i odnosu šire javnosti prema istim.

Jubilarni, pedeseti po redu, Oktobarski salon, čija je umetnička direktorka Branislava Anđelković, ove godine nosi naslov Okolnost. Centralni događaj čini izložba koja sagledava markantne, inspirativne i kritički utemeljene umetničke pozicije u Srbiji u ovom trenutku, tačnije rad onih umetnika koji su u različitim medijima izgradili specifične umetničke jezike i filozofije, i u odnosu na koje postoji potreba što celovitijeg predstavljanja široj domaćoj publici. Kustoski koncept je motivisan željom da odabrani projekti pozvanih umetnika prezentuju jedinstvenost i specifičnost pozicija i propozicija na savremenoj sceni u odnosu na društvene procese i posebno na realan osećaj krize u kojoj živimo. Tako je fokus ovogodišnje selekcije na projektima koji tematizuju i problematizuju širok spektar pitanja od sistemskog značaja za društvo i umetnost, te ne izražavaju samo „bavljenje“ umetnika tim pitanjima već su neposredne intervencije u poimanju i odnosu šire javnosti prema istim. Težište, koje je ovaj put na autorima koji većinom žive i rade u Srbiji, ali koji su prisutni na međunarodnoj sceni, ima za cilj da označi „domaćeg umetnika“ kao „međunarodnog umetnika“, koji formira inicijative i sugeriše intervencije na osnovu lokalnih iskustava. U tom kontekstu na izložbu su, kao gosti, pozvani i neki umetnici koji ne žive u Srbiji ali čiji se rad smatra aktivnim činiocem savremene umetnosti u ovoj sredini. Velika pažnja je, inače, posvećena mehanizmima komunikacije između umetnika i publike. Izložbu prati katalog i vodič u kojima je svaki pojedinačni umetnik celovito prikazan kroz kompleksnost svoje umetničke, intelektualne, političke i etičke pozicije. Predviđeno je da komunikacija sa širom i stručnom javnošću bude realizovana i kroz serije razgovora, stručnih vođenja i umetničkih prezentacija.

Nagrade 50.Oktobarskog salona

Nagrada Žirija 50. Oktobarskog salona
Nagrada Kulturnog centra Beograda
Nagrada AICA-e, međunarodnog udruženja likovnih kritičara, sekcija Srbija
Nagrada Muzeja primenjene umetnosti
Nagrada novinarskog žirija

Umetnici/prostori/projekti
Planirano je da najveći deo radova na ovogodišnjem Oktobarskom salonu bude, kao i prethodnih godina, izložen u Muzeju 25. maj. Ulaz u izložbu čini grupa radova bečkog umetnika Marka Lulića, čije je stvaralaštvo fokusirano na istraživanje nasleđa modernističke arhitekture i umetnosti, te njihove savremene relevantnosti. U biskopskoj sali Muzeja svakog dana osim ponedeljka u tri tremina (11h, 14h, 17h) biće prikazivan film Želimira Žilnika Stara škola kapitalizma koji za temu ima aktuelno pitanje sumnjivih privatizacija i socijalne polarizacije u Srbiji, kao i pitanje (ne)mogućnosti otpora vulgarnom tranzicijskom kapitalizmu. U postavci će se naći i dva video rada Bojana Fajfrića, umetnika koji živi i radi u Amsterdamu. U jednokanalnoj video projekciji Kupola autor, u ekskluzivnom preview sadržaja kupolnog prostora bivšeg jugoslovenskog parlamenta, vrši svojevrsnu vizuelnu autopsiju prostora koja moćnu estetiku konfrontira sa njenim političkim potencijalom. Koncipiran kao kombinacija igrane i dokumentarne forme Fajfrićev drugi video rad Tetha ritam kroz priču o porodičnoj anegdoti rekonstruiše jedan od ključnih događaja iz novije srpske istorije – Osma sednica CK SKS. U Muzeju 25. maj će između ostalih biti predstavljen i video rad Pra-ubistvo Vladimira Nikolića. Autor forenzičarskom preciznošću rekonstruiše filmski zapis ubistva kralja Aleksandra I Karađorđevića, baveći se prvenstveno slikama događaja koji ima status „pra-ubistva“ u medijskom društvu.

Pored gore navedenih umetnika u prostoru Muzeja 25. maj moći će da se pogledaju i radovi ovogodišnjih predstavnika Srbije na Venecijanskom bijenalu Katarine Zdjelar i Zorana Todorovića, zatim Žolta Kovača, Branimira Stojanovića, Uroša Đurića, Predraga Neškovića, Zorana Naskovskog, Jamesdina, Živka Grozdanića Gere, Olega Novkovića, Igora Grubića, Miljenka Derete, Biljane Đurđević i Raše Todosijevića.

Izložbeni prostori 50. Oktobarskog salona uključuju i Likovnu galeriju i Galeriju Artget Kulturnog centra Beograd u kojima će biti izložen rad Zašto ne govorim srpski (na srpskom) britanskog umetnika Fila Kolinsa (Phil Collins), kao i video istraživanje zagrebačke i beogradske Parade ponosa Igora Grubića, dok će u Centru za kulturnu dekontaminaciju biti predstavljen projekat aktuelnog finaliste Henkel Art Award Ivana Grubanova.

Jedno od istorijski najzanimljivijih izlagačkih mesta ove godine je prostor Garaže u Masarikovoj ulici. Lokacija na kojoj je pre pedeset godina održan prvi „Oktobarac“ oživeće kroz rad/projekat Edukativni mural o malo poznatoj istoriji slikarstva prošlogodišnje laureatkinje Salona i učesnice aktuelnog Istanbulskog bijenala, Darinke Pop-Mitić.

Beogradska publika će na aktuelnom Oktobarskom salonu imati priliku da se detaljnije upozna sa radom Kunsthistorisches Mausoleum, komemorativne institucije sa jedinstvenom postavkom o istoriji umetnosti. U pitanju je zbirka crteža i slikarskih dela (autoportreti) anonimnog autora, pod nazivom Posmatrači posmatrača. Mauzolej se nalazi u ulici Braće Radovanovića 28 i povremeno je bio otvoren za javnost od 2003. godine. Za posetice Oktobarskog salona će biti otvoren svakog radnog dana od 15 do 18 h, osim ponedeljkom.

Posebno zanimljiv segment jubilarnog izdanja Salona čine TV projekat Individualni kolektivizam Igora Grubića i specifičan artistički zahvat u javnom gradskom prostoru Umetnik-prorok Raše Todosijevića, koji intervenišu unutar uobičajenih „promotivnih“ delatnosti kada su ovakve izložbe u pitanju. Grubićeva serija kratkih televizijskih priloga u kojima se za najširu publiku predstavljaju umetnici zastupljeni na izložbi biće od 5. oktobra emitovana na nacionalnoj i nekim od lokalnih televizija. Todosijevićev projekat kroz nesvakidašnje brendiranje sredstava javnog prevoza spisku izlagačkih mesta priključuje i širi gradski prostor.
Umetnici: Phil Collins, Miljenko Dereta, Biljana Đurđević, Uroš Đurić, Bojan Fajfrić, Živko Grozdanić, Ivan Grubanov, Igor Grubić, Jamesdin, Žolt Kovač, Kunsthistorisches Mausoleum, Marko Lulić, Zoran Naskovski, Predrag Nešković, Vladimir Nikolić, Oleg Novković, Darinka Pop-Mitić, Branimir Stojanović, Zoran Todorović, Raša Todosijević, Katarina Zdjelar, Želimir Žilnik

Prateći program
U okviru 50. Oktobarskog salona predviđena je realizacija niza pratećih programa. Pored već pomenute serije razgovora, stručnih vođenja, umetničkih prezentacija (Artist Talk), te pratećih umetničkih projekata Individualni kolektivizam Igora Grubića i Umetnik kao prorok Raše Todosijevića izdvajamo i projekat Pažnja-kritika!?. Reč je publikaciji koju su za jubilarni 50. Oktobarski salon priredili Aleksandra Mirčić (MSUB), Aleksandra Estela Bjelica Mladenović (KCB), Gordana Dobrić (KCB) i Radonja Leposavić (Radio Beograd), a tiče se stručnih osvrta, kritika i pisanja o ovoj najvećoj i najznačajnijoj likovnoj manifestaciji kod nas. Tokom trajanja Salona u Galeriji Artget će pored promocije knjige PAŽNJA-KRITIKA!?, koja na oko 500 strana prezentuje 167 kritika, 75 kritičara, iscrpnu bibliografiju, hronologiju važnijih događaja, komentare i rezimee na engleskom, biti organizovan i razgovor na ovu temu u kojem će učestvovati istaknuti beogradski likovni kritičari, teoretičari i istoričari umetnosti, umetnici, profesori i novinari.

Pažnji preporučujemo i projekat Kustoske prakse u Srbiji danas u okviru kojeg je među domaćim kustosima savremene umetnosti sprovedeno istraživanje/anketa na temu njihovog angažmana i promišljanja aktuelnog stanja u profesiji. Koncipirano kao prostor da se iznese stav o kustoskoj praksi danas i ovde, o uslovima u kojima se ona obavlja, mogućnostima i ograničenjima, „štimovanjima“ i kompromisima sa institucijama i finansijerima, istraživanje je fokusirano, pre svega, na potrebu za kritičkom refleksijom okolnosti i uslova i o mogućnostima uticaja na njih. Odgovori učesnika će biti dostupni on-line u vidu svojevrsne platforme, a zainteresovanim posetiocima i učesnicima ankete biće data mogućnost dalje refleksije, komentara i diskusije, u vidu bloga.

Prostori 50. Oktobarskog salona:
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6; otvoren svakog dana od 10:00 – 20:00, ponedeljkom zatvoreno
Kulturni centar Beograda: Likovna galerija, Knez Mihailova 6, Galerija Artget, Trg Republike 5/I otvoreni svakog dana, 10:00 – 20:00, ponedeljkom zatvoreno
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21; otvoren svakog dana od 12:00 – 20:00, ponedeljkom zatvoreno;
Kunsthistorisches Mausoleum, Braće Radovanović 28; otvoren svakog dana od 15:00 – 18:00, ponedeljkom zatvoreno;
Javna garaža u Masarikovoj 4, VI nivo

Gradski prostori:
tramvaj 10 (svakog dana od 5:05 do 23:00), trolejbus 41 (svakog dana od 3:55 do 00:15)
Televizijski prostori:
RTS2 (radnim danima u 20:00), TV Foks (radnim danima u 23:55), TV Studio B (radnim danima u 14.15)

Program:
četvrtak, 1. oktobar
19:00 beogradska premijera filma Stara škola kapitalizma, Želimira Žilnika
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

petak, 2. oktobar
19:00 svečano otvaranje izložbe Okolnost
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

subota, 3. oktobar
razgovor s žirijem:
12:00 Maria Hlavayova, Charles Merewether, Stevan Vuković
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6
razgovori s umetnicima:
17:00 Darinka Pop-Mitić; Javna garaža u Masarikovoj 4, VI nivo
18:30 Ivan Grubanov; Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21
20:00 Phil Collins; Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, Knez Mihailova 6

četvrtak, 8. oktobar
12:00 – Predstavljanje knjige „Pažnja – kritika!?: kako i šta je pisano o beogradskim oktobarskim salonima“ učesnici: Aleksandra Mirčić, Gordana Dobrić, Aleksandra Estela Bjelica Mladenović, Radonja Leposavić, priređivači
Galerija Artget Kulturnog centra Beograda, Trg Republike 5/I

subota, 10. oktobar
13:00 – kroz izložbu vodi umetnička direktorka 50. Oktobarskog salona Branislava Anđelković
14:00- Artist Talk: Vladimir Nikolić
Na ovogodišnjem Oktobarskom salonu Vladimiru Nikoliću su dodeljene tri nagrade: Nagrada međunarodnog udruženja istoričara umetnosti AICA (sekcija Srbija), Nagrada Muzeja primenjene umetnosti i Nagrada novinarskog žirija. Autor je nagrađen za rad Pra-ubistvo.
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

nedelja, 11. oktobar
13:00 – kroz izložbu vodi Branislav Dimitrijević, istoričar umetnosti
14:00 – Artist Talk: Raša Todosijević je jedan od dobitnika Nagrade žirija 50. Oktobarskog salona. Umetnik je nagrađen za izuzetan višedecenijski doprinos umetnosti Beograda, regije, kao i međunarodnim umetničkim tokovima.
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

četvrtak, 15. oktobar
11:00–15:00 – Okrugli sto: Kritika Oktobarskog salona: Kako, šta i zašto je baš tako, a ne nekako drugačije pisano o beogradskim oktobarskim salonima, povodom pedesetogodišnjice postojanja Salona
Učestvuju: Jerko Denegri, Vasilije Sujić, Branislav Dimitrijević, Aleksandra Mirčić, Miodrag Protić, Jasna Tijardović, Slobodan Ristić, Lidija Merenik, Sreto Bošnjak…
Moderatori razgovora su priređivači knjige „Pažnja – kritika!?“
Galerija Artget Kulturnog centra Beograda, Trg Republike 5/I

subota, 17. oktobar
13:00 – kroz izložbu vodi Dejan Sretenović, istoričar umetnosti
14:00- Artist Talk: Zoran Todorović
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

nedelja, 18. oktobar
13:00 – kroz izložbu vodi Miroslav Karić, istoričar umetnosti
14:00 – Artist Talk: Žolt Kovač
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

subota, 24. oktobar
13:00 – kroz izložbu vodi Branislav Dimitrijević, istoričar umetnosti
14:00- razgovor sa umetnikom: Zoran Naskovski

nedelja, 25. oktobar
13:00 – kroz izložbu vodi Branislava Anđelković, umetnička direktorka 50.OS
14:00 – razgovor sa umetnikom: Bijana Đurđević

petak, 30. oktobar
13.30-16.30: Razgovor sa umetnicima: Svi govore
Foaje Dvorane Kulturnog centra Beograda, Kolarčeva 6
učesnici:
Nela Antonović, Vesna Milićević Čvorović, Branislav Dimitrijević, Dragana Pajković Dodig, Dušan Đokić, Mija Elezović, Dobrica Kamparelić, Dragoslav Krnajski, Radivoj Marković, Lidija Mićović, Branimir Stojanović, Goran Ostojić Vid
moderator: Vladimir Tupanjac, likovni kritičar

Učesnici razgovora su članovi kreativnog tima 50. Oktobarskog salona, članovi inicijative Slobodnog Oktobarskog salona, učesnici u projektu SVI GOVORE.

Rad Branimira Stojanovića SVI GOVORE, izložen na ovogodišnjem Oktobarskom salonu, po rečima autora direktno je inspirisan praksom i politikom zagrebačkog Studentskog plenuma. Ideja „javnog dobra“, u ovom slučaju, preslikana u polje umetnosti, implicira čitav niz pitanja i uvodi nas u kompleksnu polemičku situaciju u kojoj smo suočeni sa naizgled, večnim dilemama – ko stvara umetničko delo i ko ga interpretira, šta znači izlagati na izložbi, a šta govoriti o umetnosti, šta podrazumeva institucionalni, socijalni i politički kontekst umetnosti o kojoj je ovde reč? U kojoj meri je subjektivnost svakog od šezdesetak aktera ove video-kompilacije ugrađena u kolektivni interpretativni mehanizam koji nas vraća na pitanje odnosa umetnika pojedinca, umetničke zajednice i institucije „umetnosti“ – u ovom slučaju reprezentativne godišnje izložbe sa tradicijom (i nagradama). Na koji način i u čije ime govor u prvom licu svakog od govornika – umetnika – dobrovoljaca potvrđuje ili dovodi u pitanje pretpostavku o dominaciji kustoskih interpretativnih strategija i metoda nad pojedinačnim „slučajevima“ umetničkih praksi o kojima i u ime kojih „svi govore“.
Da li je moguće govoriti o umetničkom radu koji pokušava da subvertira ambijent i kontekst u kom je izložen i u sukobu je sa izložbom na kojoj je predstavljen?

Nela Antonović je autor stotinak eksperimentalnih koreografija, uličnih performansa i performansa interaktivnih umetnosti, kao i velikog broja predstava-koreoprojekata Teatra MIMART.

Vesna Milićević-Čvorović je završila Fakultet likovnih umetnosti 1998. godine, gde je i magistrirala u klasi profesora Jovana Sivačkog. Osim crtežom i slikarstvom, bavi se i fotografijom i videom. Izlagala je na pet samostalnih i na mnoogbrojnim grupnim izlozbama u zemlji i inostranstvu (Italija, Spanija, Velika Britanija, Grcka, Rusija, Svedska, Austija, Francuska, Belgija, Jermenija, Rumunija, Kanada…).

Branislav Dimitrijević je profesor istorije umetnosti i kustos koji živi i radi u Beogradu. Viši je predavač na Višoj školi za likovnu i primenjenu umetnost u Beogradu, kustos saradnik MSU u Beogradu. U saradnji sa Branislavom Anđelković i Branimirom Stojanovićem, osnovao je Školu za istoriji i teoriju slike u Beogradu i koordinirao njen rad (199-2003). Objavljivao je eseje o savremenoj umetnosti i teoriji umetnosti, filmu i vizuelnoj kulturi, i priredio je brojne publikacije i izložbene kataloge.

Dragana Pajković Dodig je diplomirala 1998. godine, na odseku za slikarstvo, u klasi profesora, akademika Radomira Reljića. Izlaže u domenu likovne umetnosti, primenjene umetnosti i dizajna u zemlji i inostranstvu. Član ULUS-a od 1999. samostalni umetnik, živi i radi u Beogradu. Nagrađena za video rad, Zlatnom medaljom ”Beograd” otkupom Ministarstva za kulturu

Dušan Đokić je slikar i likovni kritičar, istaknuti član ULUS-a, ULUPUDS-a i Međunardnog udruženja istoričara umetnosti – AICA (sekcija Srbija)

Miodrag Elezović je završio je Fakultet likovne umetnosti u Beogradu. Postdiplomske studije završava u Beogradu 1988. godine. Član je ULUS-a od 1987. godine.

Dobrica Kamparelić je završio Pravni fakultet u Beogradu. Član je Udruženja likovnih umetnika Srbije od 1993. godine. http://www.ulus.org.rs/ENGLISH/Members%20list/Licne%20strane/biografija.php?sifc=6572

Dragoslav Krnajski (1953) je završio Fakultet likovnih umetnosti u Beogradu gde je i magistrirao na istom fakultetu. Živi i radi kao slobodni umetnik u Beogradu. Predsednik Udruženja likovnih umetnika Srbije od 1998. do 2007. godine. Učestvovao je na brojnim samostlanim i grupnim izložbama u Beogradu, Sarajevu, Poreču, Mostaru, Solunu, Beču…

Radivoje Marković je završio građevinski fakultet. Autodidakt.1993-e napustio gradjevinarstvo. Izlaže od 1990-e u zemlji i inostranstvu u statusu samostalnog umetnika.

Lidija Mićović je studirala filozofiju, a slikarstvo je diplomirala 1998. godine, na beogradskom FLU. Samostalni umetnik od 1997, član ULUS-a od 2001. Radila kao DJ u klubu Akademija. Pisala za Ambijente i Yellow Cab. Trenutno, stalni saradnik magazina Elle Dekor. Izlaže u zemlji i inostranstvu. Živi i radi u Beogradu. Poslednjih meseci sluša bend The Dead Weather.

Branimir Stojanović se u svom radu, smeštenom između filozofije, psihoanalize i umetnosti, bavi praksama pisanja i konceptualno-političkim intervencijama u institucionalne kontekste filozofije, umetnosti i psihoanalize. Izabrani projekti i radovi: Škola za istoriju i teoriju slike, osnivač i predavač (1999–2003); Politike sećanja, Grupa Spomenik, distributivni objekt – participativni spomenik, Praško Bijenale, Prag (2007); 49. Oktobarski salon, Beograd (2008)…

Dragan Ostojić Vid je završio Fakultet likovnih umetnosti u Beogradu. Član je Udruženja likovnih umetnika Srbije od 2002. Samostalni umetnik od 1989. godine. Važnije grupne izložbe: Likovni salon „Udruženja srpsko-grčkog prijateljstva“, 2001. „Hajat“, Beograd, 2000. Karlovački salon mladih umetnika, 1999. XXIII izložba crteža studenata FLU, 1994. XX izložba crteža studenata FLU, 1991. NAGRADE: Otkupna nagrada BC banka.

utorak, 3. novembar
10 – 12.00 – Konvencija galerista
12 – 16.00 – Konvencija kolekcionara
Dvorana Kulturnog centra Beograda, Kolarčeva 6

sreda, 4. novembar
11 – 14.00 – Konvencija o umetnosti i medijima
Dvorana Kulturnog centra Beograda, Kolarčeva 6

subota, 7. novembar
13:00 – stručno vođenje kroz izložbu: Miroslav Karić, istoričar umetnosti
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

nedelja, 8. novembar
13:00 – stručno vođenje kroz izložbu: Branislava Anđelković, umetnička direktorka 50. OS
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

subota, 14. novembar
12:00 – 14:00 – stručno vođenje kroz izložbu: Branislava Anđelković, umetnička direktorka 50. Oktobarskog salona; Miroslav Karić, istoričar umetnosti
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6
14:00 – Razgovor sa umetnikom: Uroš Đurić

nedelja, 15. novembar
12:00 – 14:00 – stručno vođenje kroz izložbu: Branislava Anđelković, umetnička direktorka 50. OS; Miroslav Karić, istoričar umetnosti
14:00 – Razgovor sa umetnikom: Živko Grozdanić
Muzej 25. maj – Muzej istorije Jugoslavije, Botićeva 6

Osnivač i pokrovitelj: Grad Beograd
Organizator: Kulturni centar Beograda
Uz podršku: Ministarstvo kulture Republike Srbije
Prijatelji: GSP, Alma Quattro
Medijski sponzori:
RTS, RTV Studio B, B92 (TV, Radio, net), ART TV, TV Enter, TV Avala, Radio Index, Radio Beograd 202, Radio Beta RFI, Vreme ,Press, Večernje novosti, Danas, Singidunum weekly, Time Out, YellowCab, City Magazin, Kvart, Bus TV
Online sponzori:
Politika on-line, Seecult org, Info-Tours.net, E-novine, Beoclick, Urbanbug, Beotel

Sajt Oktobarskog salona je www.oktobarskisalon.org