KRITIČARI SU IZABRALI 2014 / SAVA STEPANOV

Milan Konjović i Stevan Kojić: O umetnosti (i o biciklu)
Izložba Kritičari su izabrali se više od četiri decenije održava u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda. Od 2001. godine ova izložba je, u koncepcijskom smislu, modifikovana u autorsku izložbu laureata nagrade „Lazar Trifunović”, prestižnog priznanja za likovnu kritiku i kritičko pisanje o savremenoj umetničkoj sceni, koje se od 1992. dodeljuje u organizaciji Kulturnog centra Beograda. Sava Stepanov je dobitnik nagrade „Lazar Trifunović” za 2011.

Izložba Milan Konjović i Stevan Kojić: O umetnosti (i o biciklu) predstavlja relaksirani pokušaj uporednog sagledavanja dva umetnička opusa, koji u svakom pogledu predstavljaju antipode. Milan Konjović (1898–1993) jedan je od najuverljivijih aktera autentične pikturalnosti čije je temeljne vrednosti stvarao i „čuvao“ tokom sedam i po decenija dugog slikarskog stvaralaštva, od sredine druge decenije pa sve do kraja svog stvaralačkog i životnog puta 1993. godine. Upravo krajem te poslednje decenije XX veka, započinje stvaralačka avantura Stevana Kojića (1973), umetnika koji je, vođen impulsima stvarnosti, prihvatio filozofiju „ekranske paradigme“ kojom je obeležena globalna „ikonosfera“ (Porempski), a kojom smo sudbinski obuhvaćeni u vremenu tek započetog stoleća.
U komparativnom prikazu stvaralačkih postupaka i rezultata dvojice umetnika, pojavljuje se bicikl, kao bizaran koincidencijski i anegdotski detalj što spoj Konjovićeve i Kojićeve umetnosti, iako lociranih na dijametralno suprotnim istorijsko-umetničkim i koncepcijskim relacijama – čini mogućim i interesantnim. biciklistička „putovanja“ Milana Konjovića i Stevana Kojića različitog su karaktera. Načini na koji su ovi umetnici koristili bicikl odaju mnogo toga o karakteru njihovih umetničkih stavova i umetnosti, te o duhu vremena kojima ova dva umetnika pripadaju. Čak se, iz vremenske pozicije u kojoj se ostvaruje ova izložba, instalacija sa biciklom Stevana Kojića može shvatiti kao svojevrsni i sasvim diskretni hommage Konjoviću, njegovoj stvaralačkoj energiji i jednom drugačijem shvatanju umetnosti, slike i njenog smisla. A to i takvo poštovanje može se uočiti samo u umetnosti koja svoju delotvornu inovantnost zasniva na poštovanju osnovnih demijurških i dijalektičkih principa, baš kao što je to slučaj sa umetničkim iskazom Stevana Kojića.

Milan Konjović (Sombor, 1898–1993) svoju je slikarsku aktivnost započeo veoma rano. Prvi zvanični učitelj mu je bio István Réti, poznati mađarski slikar čiju je školu slobodnog crtanja Konjović pohađao u Budimpešti. Po okončanju Prvog svetskog rata, u kojem je kao vojnik aktivno učestvovao, upisuje se na Akademiju likovnih umetnosti u Pragu, u klasu profesora Vlaha Bukovca. Nakon dve godine studija napušta Akademiju i odlazi u atelje Jana Zrzavog, jednog od najznačajnijih čeških slikara tog doba. Tokom 1924. godine Milan Konjović odlazi u Pariz gde se upisuje na Akademiju Šomje (Académie de la Grande Chaumiére)., a potom kratko vreme pohađa i Slikarsku školu Andrea Lota. U Parizu je boravio do 1932. godine, kada se zauvek vraća u Sombor. U Drugom svetskom ratu, kao ratni vojni zarobljenik, bio je u nacističkom logoru Osnabrik. Priredio je preko 300 samostalnih izložbi, učestvovao na oko 700 kolektivnih izložbi kod nas i u inostranstvu. Godine 1966. u Somboru je otvorena Galerija Milan Konjović koja čuva preko hiljadu umetnikovih dela. Za redovnog člana Vojvođanske akademije nauka i umetnosti u Novom Sadu izabran je 1979; za dopisnog člana Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu 1986; a za redovnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti u Beogradu, 1992. godine. Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja
Stevan Kojić (1973, Kikinda) diplomirao je i magistrirao na Vajarskom odseku Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu. Vanredni je profesor na Katedri za nove likovne medije Akademije umetnosti u Novom Sadu. Izlagao je i učestovao na stručnim simpozijumima i radionicama u Austriji, Francuskoj, Hrvatskoj, Japanu, Južnoj Koreji, Kanadi, Mađarskoj, Nemačkoj, Rumuniji, SAD, Sloveniji i Srbiji. Dobitnik je Velike nagrada 39. Novosadskog salona, Novi Sad (2010); 21. Salona, Pančevo (2003); 5. Internacionalnog bijenala mladih, „Kodovi vremena“, CSK „Konkordija“, Vršac (2002); Nagrade za veliki akt iz fonda „Ilija Kolarević“, FLU, Beograd (2000). Njegova osnovna interesovanja kreću se u polju istraživanja relacija između umetnosti, društva, nauke i tehnologije preko odnosa: analogno–digitalno, biologija–tehnologija, ekologija–ekonomija, low-tech–hi-tech, otvoreni–zatvoreni sistemi, vreme–prostor, virtuelno–realno i dr.