One su bile prve: Anica Savić Rebac – klasična filološkinja i istoričarka filozofije, književnica

One su bile prve: Anica Savić Rebac – klasična filološkinja i istoričarka filozofije, književnica

Druga tribina iz ciklusa One su bile prve/ Beograd iz ženskog ugla posvećena je Anici Savić Rebac. Na tribini će biti predstavljeni lik i delo ove filološkinje, istoričarke filozofije i književnice, čiji je život u celini bio promocija istih onih vrednosti koje Kulturni centar Beograda prepoznaje kao sopstvene i na čijoj afirmaciji radi od svog osnivanja. Kao i Jelisaveta Načić, kojoj je bila posvećena prva tribina iz ovog ciklusa, Anica Savić Rebac je jedna od onih figura iz kulturne istorije Beograda i Srbije čiji doprinos u modernizacijskim procesima Beograda kao urbane sredine, ali i afirmaciji univerzalnih vrednosti u srpskoj kulturi, uprkos tome što je ogroman, danas se nalazi na margini javne svesti.
Na tribini učestvuju: Ljiljana Vuletić (publicistkinja) sa temom Heroina duha i ljubavi, Stanislava Vujnović (istoričarka književnosti), koja će govoriti o erosu i ženskim glasovima u međuratnom Beogradu, Jelena Pilipović (istoričarka književnosti i klasična filološkinja) koja će analizirati filološko-filozofski rad Anice Savić Rebac, dok će tema Marije Petković (esejistkinja) biti eros i logos u poeziji Anice Savić Rebac.
Drugi deo programa je književno- turistička šetnja kroz Beograd Anice Savić Rebac, koju će voditi Ljiljana Vuletić i Bojana Ibrajter Gazibara (istoričarka umetnosti). Šetnja će se održati u subotu, 18. septembra, a okupljanje je u 11 sati ispred Kulturnog centra Beograda.
Anica Savić Rebac (1892-1953) rođena je u Novom Sadu u uglednoj porodici Milana Savića, pisca i kulturnog radnika, čije je delovanje, kao i svih viđenijih vojvođanskih Srba toga doba, vezano pre svega za kulturni krug oko Matice srpske. U takvom okruženju je odrasla i svoju prvu književnu afirmaciju, još kao dete, stekla i Anica Savić. Prve pesme i prevode sa engleskog kao dvanaestogodišnjakinja čitala je, između ostalih, Lazi Kostiću i Simi Matavulju. Odnegovana na univerzalnim vrednostima evropske kulture, ona u Beču upisuje klasičnu filologiju, koju pohađa sve do početka Prvog svetskog rata. Nema nikakve sumnje da atmosfera belle epoque u carskoj prestonici, u kojoj provodi svoju ranu mladost, učvršćuje u njoj humanističke ideale i vrednosti. Nakon rata diplomira na Filozofskom fakultetu u Beogradu i zapošljava se prvo kao suplentkinja, a potom i kao profesorka u Trećoj ženskoj gimnaziji. Tada se udaje za Hasana Rebca i ta ljubav će presudno obeležiti njen život. Tokom čitave decenije ona se bavi književnim i prevodilačkim radom i sarađuje sa najumnijim Evropljanima svoga doba, klasičnim filolozima i piscima, između ostalih sa Tomasom Manom, a 1929. godine objavljuje zbirku pesama „Večeri na moru“. Nakon što Hasan Rebac dobija premeštaj u Skoplje, njih dvoje tamo borave sve do početka Drugog svetksog rata. To je decenija njenog najintenzivnijeg bavljenja klasičnom filologijom, filozofijom i tumačenjem književnosti, kada objavljuje svoju disertaciju „Predplatonska erotologija“, kao i neke od svojih najznačajnijih studija: „Geteov helenizam“, „Ljubav u filozofiji Spinozinoj“, „Mistična i tragična misao kod Grka“ i „Platonska i hrišćanska ljubav“. Početkom Drugog svetskog rata sa mužem se vraća u Beograd, gde ostaju sve do svoje smrti. Posle rata izlaze njene studije o Njegošu i „Luči mikrokozma“, koje do danas ostaju među najinspirativnijim tumačenjima ovog našeg klasičnog pesnika. Hasan Rebac umire 1953. godine, a samo nekoliko meseci nakon njega, Anica Savić Rebac uzima sebi život. Stavivši ljubav prema Hasanu iznad svih drugih vrednosti, ona odbacuje naučni uspeh i priznanje, koji joj dolaze na samom kraju karijere.
Uspomenu na Anicu Savić Rebac čuvali su pre svega njeni studenti među kojima su Darinka Zličić, Ljiljana Crepajac, Radmila Šajković, Jovan Ćulum i drugi.