Slikari beogradskog enformela: Branislav Protić, radovi 1956–1966

Projekat posvećen enformelu u srpskoj modernoj umetnosti krajem 50-tih i početkom 60-tih godina XX veka, koji je iniciran 2007. povodom obeležavanja 50 godina rada Kulturnog centra Beograda, nastavlja se ovog septembra organizacijom izložbe posvećene slikama i kolažima Branislava Protića, iz perioda 1956-1966.

Novo “slikarstvo destrukcije“, koje se usred estetike modernizma pojavilo u radu nekolicine mladih beogradskih umetnika u isto vreme kad i u pariskim galerijama, Lazar Trifunović je kao vatreni promoter pokreta, tumačio duhom vremena obeleženog dubokom egzistencijalnom krizom u kojoj se našlo čovečanstvo posle Drugog svetskog rata. U razvoju novog pokreta Trifunović priznaje Branislavu Protiću pionirsku ulogu u enformelu na domaćem terenu. Baveći se profesionalnom hronologijom umetnika dr Ješa Denegri u tekstu u katalogu navodi čak tri Protićeve samostalne izložbe sa inovatorskom koncepcijom novog slikarstva koje je on realizovao pre storijske izložbe Beogradski enformel (Mladi slikari ) Lazara Trifunovića, aprila 1962. u Kulturnom centru Beograda. Na toj izložbi svoja početna slikarska iskustva u neformama i radu sa nepikturalnim materijama predstavili su Zoran Pavlović, Branko Protić, Živojin Turinski i Vladislav Todorović. Prve slike i kolaže u enformelu Protić je priredio novembra 1959. na “Tribini mladih“ u Novom Sadu, a potom i u dve beogradske galerije – u “Grafičkom kolektivu“ marta 1960, i u “ULUS-u“, septembra iste godine.
Kroz aktuelnu postavku od oko 20-tak slika i kolaža Denegri obrazlaže proboj novog slikarskog jezika u Protićevom radu, njegovo koncentrisano problemsko i kvalitetno jezgro. Protićevu formulaciju slikarskog prostora i teksturu slike koja “nije nasilna u postupku i plastičkoj razradi“ Denegri dovodi u vezu “sa njegovom drugom velikom životnom pasijom – letenjem i padobranstvom, kao inicijalnim momentom u stvaranju umetničke imaginacije koja se u daljoj plastičkoj razradi podvrgava autonomnoj logici i strukturi dela. “
Za realizaciju izložbe dela su pozajmljena iz zbirki: Muzeja savremene umetnosti i Narodnog muzeja u Beogradu, Galerije Matice srpske u Novom Sadu, Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu, privatne kolekcije Vujičić iz Beograda i slikareve porodice. Ovom prilikom javnosti će prvi put biti prezentovani kolaži malih dimenzija iz 1957. iz slikareve zaostavštine, kao i dokumentacija koja ilustruje enformel u opusu Branka Protića.
BRANISLAV PROTIĆ je rođen u Bačkoj Palanci 1931. Završio je Likovnu akademiju u Beogradu, u klasi prof. Zorana Petrovića i specijalni tečaj u klasi prof. Nedeljka Gvozdenovića. Bio je profesor slikarstva na FLU u Beogradu. Od 1959. izlagao je na 12 samostalnih izložbi i brojnim grupnim izložbama u Jugoslaviji i u celom svetu. Dobitnik je nagrada za slikarstvo na Bijenalu mladih u Rijeci 1961, na Trijenalu jugoslovenske likovne umetnosti 1964, Kolonije Sićevo 1965, Kolonije Ečka 1967, Oktobarskog salona 1968 i 1985. Pasionirano se bavio padobranstvom i alpinizmom. Preminuo je 1990. od povreda zadobijenih u avionskoj nesreći.
Za vreme izložbe organizovaće se razgovori posvećeni beogradskom enformelu i vojvođanskoj sceni sredinom XX veka i uticaju enformela na kasnije srpsko i jugoslovensko stvaralaštvo.