Slikarstvo enformela: Mića Popović, Vera Božičković, Lazar Vozarević, radovi 1959 – 1969

Autorke izložbe su Jelena Stojanović i Gordana Dobrić

Okrugli sto: TEME U ENFORMELU: TERMINI, KRITIKA, KONTEKST

Galerija ARTGET, Trg republike 5/I
sreda, 5. oktobar, od 12-15 sati

Učestvuju: Ješa Denegri, Zoran Gavrić, Jelena Stojanović, Jovan Despotović, Slobodan Ristić, Vesna Kruljac, Biljana Tomić, Milan Ristović, Miroljub Stojanović, Trivo Inđić
Moderatori: Sava Ristović i Gordana Dobrić

Na izložbama slikarstva Beogradskog enformela u Likovnoj galeriji KCB-a od 2007-2011. predstavljene su monografske postavke Zorana Pavlovića, Branka Protića, Živojina Turinskog i Šilje Todorovića, sa radovima iz njihove najranije „enformel” faze, kada ih je Lazar Trifunović promovisao na istorijskoj izložbi 1962. kao protagoniste ovog avangardnog slikarstva na našoj sceni. Na aktuelnoj postavci predstavljene su slike Vere Božičković, Miće Popovića i Lazara Vozarevića, predstavnika starije generacije umetnika koji su u »slikarstvo materije« ušli sa prethodnim slikarskim iskustvom, dok su rani i radovi Branka Filipovića Fila bili prikazani na izložbi 2000. godine, kada je publikovana monografija o umetniku u izdanju Centra za savremenu umetnost u Beogradu.

Ovaj višegodišnji program završava se razgovorom o umetničkom i društvenom fenomenu enformela u našem posleratnom modernizmu. Na okruglom stolu „Teme u enformelu” bavićemo se navedenim pitanjima iz različitih aspekata. Biće reči o ulozi Lazara Trifunovića u promovisanju i imenovanju ovog slikarskog pokreta kod nas i njegovim terminima na internacionalnoj sceni, značaju likovne kritike u formiranju i razvoju ovog slikarstva i uticaju „nove“ kritike na formiranje časopisa »Umetnost«, društvenom i političkom kontekstu enformela, ideološkim i političkim momentima, vezi slikarstva enformela sa „crnim talasom“ u srpskoj kinematografiji, kulturnoj reprezentaciji države 60-ih, periodu koji je u savremenoj društvenoj istoriji SFRJ označen kao vreme liberarnog i demokratskog socijalizma.

U razgovoru učestvuju eminentni stručnjaci, autori izložbi i studija u katalogu: dr Ješa Denegri (Filozofski fakultet, Beograd), dr Zoran Gavrić (Fakultet primenjenih umetnosti, Beograd) dr Jelena Stojanović (Akademija lepih umetnosti, Beograd), Jovan Despotović (urednik Trećeg programa Radio Beograda), Slobodan Ristić (urednik Trećeg programa Radio Beograda), istoričarke umetnosti mr Vesna Kruljac (Narodni muzej, Beograd) i Biljana Tomić (urednik likovnog programa BITEF-a i SKC-a), istoričar dr Milan Ristović (Filozofski fakultet, Beograd), Miroljub Stojanović (Filmski centar Srbije) i sociolog kulture mr Trivo Inđić, (urednik časopisa „Pravo i društvo“).

Okrugli sto je koncipiran kao izlaganja stručnjaka na određene teme a potom i kao dijalog sa publikom. Program je otvoren za javnost.

subota 24. septembar

12.00 – Autorsko vođenje kroz izložbu

Slikarstvo enformela: Mića Popović, Vera Božičković, Lazar Vozarević, radovi 1959 – 1969

U okviru ciklusa godišnjih monografskih izložbi protagonista beogradskog enformela, od 2007-2010. godine, u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda prikazano je slikarstvo enformela Zorana Pavlovića, Branislava Protića, Živojina Turinskog i Vladislava Šilje Todorovića u njihovim ranim umetničkim fazama. Na istom mestu 2000. godine, povodom izlaska iz štampe monografije Branka Filipovića Fila, bili su predstavljeni rani i radovi na papiru ovog umetnika od 1958-1966.

Polazeći od činjenice da je likovni kritičar Lazar Trifunović promovisao novo slikarstvo apstraktne orijentacije na beogradskoj i jugoslovenskoj sceni izložbom Mladi slikari, koja je održana u upravo u Galeriji KCB-a 1962., namera organizatora je bila da se enformelu kao umetničkom ali i kulturološkom fenomenu u srpskom posleratnom modernizmu pristupi sa novim istorizacijama i tumačenjima različitih diskursa ovog slikarstva, sagledavajući individualne doprinose umetnika ovom pokretu sa stanovišta savremenih interpretacija kritičara i teoretičara umetnosti poput Zorana Gavrića, Ješe Denegrija, Jovana Despotovića i Slobodana Ristića.

Kako je u dosadašnjim postavkama publika imala prilike da se upozna sa enformelom umetnika tzv „najmlađe generacije“ koji su ranih 60-ih završavali beogradsku Akademiju likovnih umetnosti, na ovogodišnjoj izložbi su predstavljeni radovi umetnika iz „starije slikarske generacije“ – Vere Božičković Popović, Miće Popovića i Lazara Vozarevića koji su, prema L. Trifunoviću ušli u enformel sa ranije stečenim slikarskim iskustvom. U slučaju Vere Božičković i Miće Popovića, to je bio rad u Zadarskoj grupi a kod Vozarevića figuracija pod uticajem Pikasovog kubizma.

U katalogu aktuelne izložbe, u eseju Ogled o enformelu koji se odnosi na slikarstvo Vere Božičković Popović i Miće Popovića, Jelena Stojanović ukazuje na dva važna momenta u radu ovog umetničkog i bračnog para: na prelamanje estetike anti-lepog u slikama i filmskoj produkciji Miće Popovića, i snažnu definisanost enformela Vere Božičković u ranoj fazi, koja će, potom, odrediti njen likovni izraz i rad sa bojama i materijom u celokupnom slikarstvu. Vozarevićeve „crne slike“ su, prema viđenju Bojane Burić, na planu poetike i slikarske tehnike usmerene na preispitivanje odnosa između tradicionalne i moderne umetnosti. Njegovo generisanje nove slike apstraktne strukture podudara se se tehničkim inovacijama u radu, poetikom u kojoj se odslikavaju atmosfera i enterijer srednjevekovnih manastira i ikona, i specifično viđenje kubizma.

Kao i ranijih godina izložbu će pratiti obiman katalog/knjiga sa studijskim tekstovima, njihovim prevodom na engleski, opsežnimm bio-bibliografijama umetnika i reprodukcijama izloženih radova.

Na otvaranju izložbe i povodom završetka ciklusa prisutnima će se obratiti autori projekta prof. dr Zoran Gavrić i kustoskinja Gordana Dobrić.

Planirana su stručna vođenja kroz izložbu – svake subote u 12 sati (17. i 24. septembar i 1. i 8. oktobar ), i brojni prateći programi koji uključuju razgovore o temama enformela u kojima će učestvovali kritičari i teoretičari umetnosti, istoričari, sociolozi kulture, umetnici i filozofi.

Planirana je i projekcija zabranjenih filmova Miće Popovića dok će 21. septembra u 19 sati biće predstavljena nova monografija o Branku Filipoviću Filu, izdanje Muzeja Crne Gore.