Svetski dan(i) poezije 2016: REPUBLIKA POEZIJA

čitanja / vizuelni program / performansi / razgovori o poeziji
Učesnici manifestacije 2016: Džerom Rotenberg (SAD), Gerhard Falkner (Nemačka), Marija Gracija Kalandrone (Italija), Olimbi Velaj (Albanija), umetnički kolektiv IEFS: Ursula Kisling i Maki Stolberg (Austrija), Dragoslav Dedović (Nemačka), Vlado Martek (Hrvatska), Ljiljana Dirjan (Makedonija), Janez Strehovec (Slovenija), Jaka Železnikar (Slovenija), Miloš Đurđević (Hrvatska), Šejla Šehabović (BiH), Ljubeta Labović (Crna Gora), Duško Novaković, Dragana Mladenović, Danica Pavlović, Marija Knežević, Vojislav Karanović, Tanja Kragujević, Dejan Čančarević, Marko Paunović & Manja Ristić, Jelena Anđelovska, Kajoko Jamasaki, Snežana Karan, Bojan Krivokapić, Dubravka Đurić & Amra Latifić, NatašaTeofilović, Nenad Milošević, Luka Bešlagić, Ivana Maksić, Žarka Svirčev, Željka Janković, Dragoslava Barzut, Jelena Kerkez, Nadežda Radović, Bojana Bratić Ivić…

Manifestacija Svetski dan(i) poezije, pokrenuta u Kulturnom centru Beograda, okuplja autore iz sveta i Srbije i informiše srpsku javnost o novim pesničkim i poetičkim strujanjima na književnim scenama Evrope i sveta. Nastala je neposredno pošto je UNESCO proglasio 21. mart – Svetskim danom poezije.

Ovim povodom u Srbiji su do sada gostovali, između ostalih, i pesnici poput: Adama Zagajevskog/Adam Zagajewski (Poljska), Eve Lipske/Ewa Lipska (Poljska), Amira Ora/Amir Or (Izrael), Uvea Kolbea/Uwe Kolbe (Nemačka), Valerija Magrelija/Valerio Magrelli (Italija), Katalin Ladik/Katalin Ladik (Mađarska), Mucua Takahašija/Mutsuo Takahashi (Japan), Umberta Fjorija/Umberto Fiori (Italija), Ane Blandijane/Ana Blandiana (Rumunija), Sergeja Timofejeva/Sergey Timofeyev i poetske grupe “Orbita” (Letonija), Monike Rink/Monica Rinck (Nemačka), Aleša Debeljaka (Slovenija), Nikole Madžirova (Makedonija) kao i drugih brojnih autora iz balkanskih zemalja…

„Svetski dan(i) poezije“ realizuju se unutar različitih gradskih ambijenata, povezujući brojne institucije sa javnim prostorima nastalim građanskim inicijativama, a uključuje i druge gradove Srbije, poput Novog Sada, Sente, Požege, udružujući nezavisnu i institucionalnu umetničku/književnu scenu na istom „zadatku“.

Beogradsku manifestaciju svake godine obeležava nova tema. S obzirom da je Svetski dan poezije ustanovio UNESCO temom „Dijalog među civilizacijama posredstvom poezije” organizacija književnih programa nosi aktivistički predznak. Godine 2016. festival pozicioniramo u prostor odnosa društvenog konteksta i pesničke produkcije u aktuelnom trenutku, posebno s obzirom da u našem regionalnom prostoru i dalje traje politička, istorijska i simbolička razgradnja “Jugoslavije”. Dok na globalnom planu ideja opšteg / javnog dobra ili “zajedničke stvari” uprkos svim levičarskim i socijaldemokratskim naporima, promptno gubi na društvenom značaju. Otuda naziv programa – Republika Poezija (latinsko značenje reči res publica: opšta, zajednička stvar). Uprkos nesigurnim i neizvesnim životnim uslovima, kao i reaktualizovanju kolektivnih trauma, u regiji, ali i širom sveta, konstituišu se uzbudljive transnacionalne pesničke scene.

Nazivom manifestacije – Republika Poezija – pokazujemo da je poezija ponovo, ustvrdićemo, u ovom delu sveta postala autonomna simbolička teritorija u kojoj je moguće razviti kreativne potencijale u proširenom polju poetskih praksi. Pojmom Republika Poezija naglašavamo da je nastala brojna transnacionalna „zamišljena zajednica” pesnikinja i pesnika, različitih generacija, koji svojom stvaralačkim aktivnostima ulaze u samo srce savremenosti. Polje poezije se u uslovima globalizacije u velikoj meri transformisalo u odnosu na prethodne decenije. Pre svega poezija se ponovo okreće eksperimentu, revitalizujući istorijske avangarde i neoavangarde, te se mnogo pesnika i pesnikinja za njih zanima. Eksperiment je odnedavno ponovo prodro i u dominantni tok nacionalnih poezija, te se dominantne pesničke prakse pod uplivom eksperimenata, i same transformišu. Sve su brojniji festivalski programi, širom sveta, pa je izvođenje poezije postalo nezaoblazni aspekt pesničkog iskustva. U javnim čitanjima poezije, pesnici i pesnikinje inkorporiraju strukturne elemente drugih umetnosti (muzike, vizuelne umetnosti, teatra i plesa). Produkcija knjiga ponovo uvodi forme koje nisu standardizovane već podrazumevaju knjigu kao predmet, koja se ne samo čita već se posmatra kao objekt kojim se može manipulisati. Pesnici i pesnikinje kreiraju male video radove, kojim zatim komuniciraju putem interneta ali i na druge načine (projekcijom u galerijama, na festivalima).
U sve intenzivnijoj transnacionalnoj komunikaciji, osnaženoj velikom fizičkom mobilnošću i mogućnostima koje pruža internet, povećana je prevodilačka aktivnost i rađaju se novi književni fenomeni, poput – nove medijske pesme (new media poem), koju pesnici i pesnikinje (često su to autori/autorke koji/koje dolaze iz vizuelnih umetnosti), stvaraju koristeći nove tehnologije. Transnacionalnu pesničku praksu možemo danas shvatiti kao jednu od emancipatorskih praksi, koja i pored toga što je marginalna na kulturalnoj sceni, privlači sve više i više protagonosta i protagonistkinja. Ona je emancipatorska jer teži transnacionalnom imaginarijumu, koje spaja sa lokalnim iskustvima, usidrena je u transnacionalnom kolektivitetu Republike Poezija, u kojem pesnici i pesnikinje lokalne prakse fuzionišu sa globalno putujućim modelima pesničkog stvaranja.
Ovogodišnja manifestacija ima za cilja da neke od ovih fenomena pokaže u vidu izložbe, uličnih umetničkih intervencija, performansa, kao i kroz klasične forme čitanja/slušanja poezije i razgovore o statusu savremene poezije.

Deo programa biće pozicioniran u alternativnim prostorima za kulturu u Beogradu – Klub „Polet” u Cetinjskoj 15 i „Magacin” u Kraljevića Marka 4, nastalim kao proizvod građanskih inicijativa. Uspostavljanje ovih i sličnih prostora za kulturne programe i kulturnu produkciju, direktan je odgovor na nefunkcionalnost i blokiranost institucionalnog sektora u Beogradu.

Opširnije o programskim celinama manifestacije

Preuzmite program manifestacije

Projekat je realizovan uz finansijsku podršku grada Beograda, Ministarstva kulture Republike Srbije, Književne mreže Traduki, Goethe-Instituta u Beogradu, Italijanskog instituta u Beogradu, Austrijskog kulturnog foruma.

Saradnici: Filološki fakultet, Biblioteka grada Beograda, Klub Polet , Magacin – Nezavisna kulturna scena Srbije

Podrška: Fond Jelena Šantić, Grupa 484, Arhitektonski fakultet Beograd, Balkanski fond za demokratiju
Prijatelji projekta: Marco Minniti, Dragana Đokić, OŠ Jovan Sterija Popović, OŠ Milan Rakić i Muzej grada Beograda